Chaos

Lieve nicht in Amerika,

Het is nog maar een paar weken geleden dat we elkaar even intensief mailden. De bestorming van het Capitool zorgde niet alleen bij mij voor een enorm afschuwgevoel, ook jij sprak over afgrijzen, ongeloof maar ook angst. Je hield jezelf voor, vertelde je, dat jullie nog maar twee weken moesten zien te overbruggen, in de hoop dat de gek (jouw woorden, niet de mijne), niet op die ene rode zou drukken om een laatste statement te tonen.

Ik herinner me nog dat ik daar verbaasd over was. Je weet dat wij hier in Nederland best een bepaald beeld hebben van de man die jullie vier jaar lang president noemden, maar zo dom zou hij toch niet zijn? In zijn laatste dagen als president nog een wereldoorlog beginnen. Nee, daar kon ik me geen voorstelling van maken.

Dat jij dit in anders voelde probeerde je me uit te leggen. En samen hoopten we maar dat die laatste twee weken van zijn termijn snel voorbij zouden gaan. Je vertelde mij ook dat je alleen maar kon bidden dat de nieuwe president snel iets met de maatregelen rondom Covid-19 zou doen. Ook daar maakte je je al lange tijd grote zorgen over. Het dodental in Amerika is ‘Hugh, really very hugh Gwennie!’ Ik deelde je zorg, maar probeerde je ook moed in te praten. Het zou inderdaad een kwestie van aftellen zijn. Het vaccineren was immers begonnen en hoewel het nog heel lang zal duren voordat iedereen ingeënt is, is er toch ook licht aan het eind van deze donkere tunnel.

Aan het eind van dat mailtje vertelde je dat je je voor het eerst echt schaamde om Amerikaanse te zijn. Misschien was het beter om in Europa, en dan specifieker Nederland, te wonen. Wij leken toch ons een volk met een nuchter en gezond verstand? Je bewonderde dat altijd zo in de Nederlanders. Rustig blijven, alles proberen te overzien en vooral jezelf niet mee laten slepen door emoties…

We zijn twee weken verder, lieve nicht, en ik weet niet zo goed hoe ik moet vertellen wat op dit moment hier aan de hand is. Ik weet ook niet of CNN beelden laat zien van ons Journaal. Beelden over mensen die corona-teststraten in brand steken, politieauto’s vernielen, geweld gebruiken in plaats van hun stem. Het land van vrijheid van meningsuiting is langzaam veranderd in een land van vrijheid van geweld. Vrijheid om lak te hebben aan de gezondheid van andere mensen. En misschien wel voor de allereerste keer begrijp ik pas goed wat je bedoelt met de woorden: ‘Ik schaam me dat ik Amerikaanse ben.’ Ik voel hetzelfde nu. Niet dat ik Amerikaanse ben natuurlijk, maar ik schaam me voor mijn Nederlandse zijn.

Net als jullie een tijdje geleden, staan ook wij op het punt om een nieuw kabinet te kiezen. Ik kan je vertellen dat ik nog nooit zo in de war ben geweest als nu. In plaats van de kiezen tussen Democratisch of Republikeins zoals bij jullie, hebben wij in Nederland wel 100 smaken. De afgelopen tien jaar heeft Mark Rutte aan het roer gestaan. Voor mij is het duidelijk waar hij voor staat. Ik heb ook respect hoe hij (op die karakteristieke rustige manier, waar jij het altijd over hebt als je het over Nederlanders hebt) ons het laatste jaar door de coronacrisis leidt. Ga er maar aanstaan: 17 miljoen neuzen dezelfde kant op krijgen. Dat lukt niemand, maar het zou wel handig zijn met de huidige situatie. Ik denk dat het hem behoorlijk gelukt is. We vechten tegen iets dat onzichtbaar is en waarvan we niet precies weten hoe het zich gedraagt in bepaalde situaties. Dan is het toch fijn dat iemand het voortouw neemt.

Maar goed, zoals gezegd, we gaan langzaam richting nieuwe verkiezingen. En daar hoort campagne bij, net als in Amerika. Alle partijen maken nu hun verkiezingsprogramma duidelijk. En daar gaat het wat mij betreft nu helemaal mis. Niemand van de partijen maakt duidelijk hoe hun programma eruit ziet. Hoe ze de toekomst willen inrichten met gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting, landbouw, milieu of (wat mij betreft het allerbelangrijkste op dit moment!) hun aanpak van de coronacrisis. Het omgekeerde gebeurt op dit moment! Iedereen is bezig om de huidige (hoewel demissionair op het moment) premier af te kraken tot op het bot. Neer te sabelen, uit te jouwen. Dat lukt ze aardig, want voor sommige groepen Nederlanders is dit koren op de molen (kennen jullie dit spreekwoord in Amerika? Hier wordt mee bedoelt dat het de groep erg goed uitkomt dat deze uitspraken worden gedaan) om hun eigen gedragingen te verantwoorden. Grote leiders van partijen zeggen het immers: We pikken het niet meer! Weg met dit kabinet! Het enige dat die groepen mensen nu nog maar hoeven te doen is in praktijk te brengen wat die ‘leiders’ al roepen. En dus gaan ze de straat op. Om gehoor te geven aan de woorden die op tv gebruikt worden. Zelfs nu er een avondklok is ingesteld. Ze schreeuwen, rellen, vernielen, steken bezittingen van medeburgers in de brand en verspreiden ondertussen ook nog eens ‘lekker’ het virus. Bovendien zijn ze verontwaardigd als de politie of ME ingrijpt en ze de – vooraf aangekondigde – bekeuring ontvangen. Een oorlog in een oorlog. Echt veel gekker kan het niet worden…

Voor het eerst betrap ik mezelf op de gedachte dat ik helemaal niet meer in dit land wil wonen op deze manier. Ik schaam me, voel me niet veilig en dat heeft niets met het huidige kabinet te maken maar met de onzekere toekomst waarin misschien wel iemand aan de macht komt die indirect oproept tot dit soort geweld. Het voelt een beetje als een aanstaande Trump (God beware me). Misschien dat als blijkt dat het in Amerika beter gaat de komende tijd, dat we dat maar eens moeten overwegen…

Lieve nicht, de wereld staat in brand. Hoe gaan we haar blussen?
Ik hoop dat je wat advies voor me hebt met alle ervaringen die je de afgelopen vier jaar hebt opgedaan. Ik ben bang dat wij langzaam richting zulke vier jaar vertrekken en ik houd mijn hart vast.

Liefs, ook voor alle andere neven en nichten.

Jullie bezorgde nicht in Nederland